Stichting Linea Recta bestaat 12,5 jaar!
Auteur: Ankie Bosch
Fotografie: Ties Pijpers
In 2006 fietst kunstenaar John van den Berg met een vriend over de Via Belgica. Eenmaal thuis vertaalt hij die fietstocht in een enorm plakboek. Tekeningen en foto’s vult hij aan met achtergrondinformatie, kaarten van de omgeving, een gedicht. Dat plakboek, vertelt dochter Eefke, is het begin van stichting Linea Recta, die nu al 12,5 jaar het Romeins verleden van Landgraaf op de kaart zet.
Eefke Bos straalt als ze het boek laat zien. Eigenlijk straalt ze de hele tijd. Ze is trots op haar vader, zoveel is duidelijk. Het boek, vertelt ze, was eigenlijk bedoeld als een kunstproject. Een inspiratieboek. Bij activiteiten hebben de vrijwilligers het altijd bij zich: “Het trekt mensen aan. Mensen vinden het fijn om door te kijken, raken er zelf door geïnspireerd. En het is een mooie insteek om een gesprek te beginnen.”
Van het één komt het ander, van het plakboek een burgerinitiatief, van het burgerinitiatief een maatschappelijk doel. En uiteindelijk dus een stichting. De grote vraag: hoe breng je dat rijke Romeinse verleden van Landgraaf onder de aandacht? Want al ligt het verleden vlak onder je neus, je moet weten waar te kijken om het te zien.
Bewustwording
“We zijn begonnen met een bewustwordingsproject”, vertelt Eefke. Aan de hand van vier kunstelementen moet het project Via Linea Recta Landgraaf bewust maken van zijn Romeinse roots. Een Romeinse stoet vanuit Schaesberg naar een Romeinse markt in Rimburg is de eerste publiekstrekker. Daarna volgt een boek, ‘Het amulet van de Lichtberg’, dat het levensverhaal van de Romeinse legionair Lucas vertelt. Ook dat boek is van de hand van John, die het verhaal verder tot leven brengt in 52 schilderijen, tentoongesteld in De Dormig in Schaesberg.
Ook staat er een theaterconcert op de planning, maar om financiële redenen schuift dat op de lange baan. “Het bewustwordingsproject heeft drie jaar geduurd”, vertelt Eefke. “Sindsdien vormt ‘Het amulet van de Lichtberg’ het uitgangspunt voor alles wat we doen. Ook voor scholen is het ontzettend leuk. Als je kinderen een scherf geeft, zegt ze dat niet zoveel. Maar als je ze een verhaal vertelt en je laat de schilderijen zien, dan prikkel je ze. Met dat idee is het boek ook geschreven. Als je het hebt gelezen, zie je de Herenweg met heel andere ogen.”
Obelix
Naar scholen nemen de vrijwilligers van Linea Recta meestal een leskist mee. Eefke: “We hebben een Romeinse helm die de kinderen kunnen opzetten. Meestal nemen we ook het plakboek mee. En we maken vaak een plateauwandeling van zo’n 5 kilometer naar Op de Bies en het Vrouwengraf.” Ook voor andere geïnteresseerden staan de vrijwilligers paraat. “Als je met je wandelgroep op thema wilt wandelen, hebben we een gids voor je. Dat kan ook met een lezing of workshop erbij”, vertelt Eefke. “Onze voorzitter houdt zich bijvoorbeeld bezig met de geschiedenis van voeding, dus je kunt ook vragen voor een workshop met eten.”
Voor al die activiteiten is Eefke het eerste aanspreekpunt. De andere vrijwilligers ondersteunen haar waar nodig. “We hebben mensen die met stoelen en tafels slepen, iemand die Facebook beheert. Anderen gooien flyers in de brievenbus of staan bij de infostand. Als ik hulp nodig heb, bijvoorbeeld bij een workshop geurbuideltjes maken of mozaïeken, dan kijk ik wie er tijd heeft. Eén van onze vrijwilligers heeft zelf een keer als Obelix met een zuil gesleept!”
Vrienden
Linea Recta werkt nauw samen met andere bedrijven en organisaties. Eefke: “Bakkerij Aroma heeft bijvoorbeeld het Romeinenbroodje ontwikkeld, een broodje op basis van spelt. Je kunt het in vieren delen, want het was een dagrantsoen. En er zit een touwtje aan: om het vast te houden, maar ook om het tegen ongedierte op te hangen.” Ook andere bedrijven zijn de stichting goed gezind. “De campings bijvoorbeeld, scouting, of CPFXL, een bedrijf voor drukwerk en print. Zij steunen ons al vanaf het begin, zodat we samen iets kunnen bereiken.”
“Op 4 oktober, tijdens het volgende Festival Via Belgica, hopen we met andere Vrienden iets te doen”, vervolgt ze. “Je kijkt toch allemaal met de neus dezelfde kant uit.” Voor het zover is, staat een overzichtstentoonstelling ter ere van het 12,5 jarig jubileum gepland, al is die door het coronavirus van voorjaar 2020 naar een later te bepalen datum verschoven.
Reizigersgroep
Op het moment van schrijven wordt hard gewerkt aan de voltooiing van een schildering onder het viaduct op de Haanweg. Het kunstwerk is één van de ideeën die vader John al in het plakboek had opgetekend. Op de muren verschijnen de contouren van een reizigersgroep: een dagversie richting Jülich en Keulen, een nachtversie richting Heerlen en Maastricht. ‘Ritme der etmalen’, zal het werk gaan heten, een verwijzing naar het komen en gaan van reizigers, zoals dat ook vandaag de dag nog plaatsvindt. Het schilderwerk wordt door vrijwilligers gedaan, alle materialen worden gesponsord. Wanneer de onthulling plaatsvindt, moet nog worden besloten. Intussen kunnen voorbijgangers de vordering van het werk alvast bewonderen.
Dromen
Heeft Eefke eigenlijk nog dromen voor Linea Recta? “Ik zou het wel mooi vinden als de echte hoofdroute, voor zover bekend, wordt bewegwijzerd. Ik ben niet van het digitale, ik wil gewoon iets zien als ik aan het lopen ben. Nu is de hoofdroute 70 km door ommetjes aan elkaar te knopen, terwijl het echte tracé maar 34 km is. Wij zijn bang dat de echte themafietser daarmee afhaakt. Terwijl als ze komen en zien hoe mooi het hier is…”
En natuurlijk staan er nog genoeg ideeën in het plakboek haar vader. Zoals een Romeins park op een akker in Rimburg (Eefke: “Als er geploegd is en het heeft geregend, gaat hij er regelmatig kijken”) of een Via Belgica-deuntje. Ook daar zit weer een heel verhaal aan vast. “Ik kan uren vertellen”, lacht Eefke, voor ze het plakboek dichtslaat. “Toen pap begon heb ik gezegd dat ik hem een dag zou komen helpen. Dat is helemaal uit de hand gelopen.”
“Toen pap begon heb ik gezegd dat ik hem een dag zou komen helpen. Dat is helemaal uit de hand gelopen.”— Eefke Bos
