Romeinse bodemschatten gevonden tijdens Heel Heerlen Graaft
Auteur: Gemeente Heerlen
Fotografie: Harry Lindelauf, Anja Neskens, gemeente Heerlen
Na maanden van voorbereiding zitten de Grote Graafdagen van Heel Heerlen Graaft er al weer op. Meer dan 150 vrijwilligers stroopten hun mouwen op om samen met bewoners van het Romeins Kwartier, studenten en archeologen op zoek te gaan naar resten uit de Romeinse tijd. En er is genoeg gevonden.
Veel gedocumenteerd en verzameld
Er is tijdens het grote graafweekend een schat aan informatie over de geschiedenis van het Romeins kwartier verzameld. De vondsten die opgegraven zijn, dateren vaak Romeins, zoals een grote hoeveelheid dakpanfragmenten en scherven van eet- en tafelwaar. Nu de grote graafdagen erop zitten, staan we voor de uitdaging om deze opgravingsresultaten te verwerken tot een helder wetenschappelijk rapport.
Sedimentair DNA
Tijdens het weekend zijn er 8 monsters genomen voor sedaDNA analyse, onderzoek naar oud DNA in de bodem, dat inzicht kan geven in het dieet en de biodiversiteit in de Romeinse tijd. De monsters zijn naar het lab gestuurd, en de resultaten worden in het eerste kwartaal van 2024 verwacht.
Wat is er gevonden?
Aan de hand van aantekeningen van de archeologen weten we dat er Romeinse resten zijn gevonden in tuintjes en plantsoenen in en rondom het Tempsplein, de Deken Nicolayestraat, het Burgemeester de Hesselleplein, de Laan van Hövell tot Westerflier, de Hamerstraat en mogelijk de Bekkerweg.
Resten van Romeinse woningen en grotere gebouwen
Een meters dikke Romeinse puinlaag met daaronder de restanten van een mortelvloer werd gevonden in een tuin aan het Tempsplein. Uit oud onderzoek is bekend dat hier in de Romeinse tijd een groot gebouw heeft gestaan, waarvan nu mogelijk blijkt dat het vloerniveau nog deels in de ondergrond aanwezig is. In tuinen aan de Deken Nicolayestraat, de Laan van Hövell tot Westerflier en de Hamerstraat werden dakpanfragmenten en/of scherven aardewerk gevonden. Er lijkt hier in de directe buurt van Romeinse stadshuizen te zijn gegraven.
Resten van een Romeinse pottenbakker
In één van de opgravingsputten op het Tempsplein zijn in een laag onder de teelaarde, grote hoeveelheden aardewerk gevonden. Op de bodem van de put werd de bovenzijde van een omvangrijke kuil gevonden. Het is aannemelijk dat we hier op een grote werkkuil van een Heerlense pottenbakker zijn gestoten, waarvan een oven te bewonderen is in het Thermenmuseum.
Een draadfibulae?
In een tuin aan de Bekkerweg – waar in het verleden ook al resten van een Romeins grafveld zijn gevonden – werd een metalen vondst gedaan, waarvan we denken dat het gaat om een draadfibulae, ofwel een Romeinse mantelspeld.
Resten uit de late middeleeuwen en de nieuwe tijd
Tot voor het begin van de 20e eeuw was het Romeins kwartier een lappendeken van akkers en weilanden. Ook uit deze periode zijn door de vrijwilligers resten opgegraven, in de Hamerstraat, de Oude Lindestraat en de Welterlaan. In enkele tuintjes bestond de bovengrond hier namelijk uit colluvium. Dit is verspoelde leem die bij hevige regenval van de akkertjes afstroomde in de richting van het (droog)dal van de Welterlaan. In een tuin aan de Akerstraat zijn mogelijk muurresten van boerderijen gevonden.
De komende maanden worden alle vondsten, veldtekeningen, beschrijvingen en foto’s geanalyseerd en onderzocht.
Samen met de deelnemers wordt er een expositie voorbereid die in december geopend zal worden, en in januari 2024 worden alle resultaten van het archeologisch onderzoek gepresenteerd.
