Villa Holzkuil

Carisborg, Kerkrade

De best onderzochte Romeinse villa van Nederland ligt goed opgeborgen onder de grond. Een uitnodigend natuurgebied bewaart de resten. Al wandelend snap je waarom de Romeinen 2000 jaar geleden als eerste bewoners deze plek uitzochten om zich te vestigen.

De opgraving van Villa Holzkuil in 2002 was een archeologisch avontuur. Tien maanden lang werkten vier tot vijftien archeologen constant aan de opgraving, samen met een heleboel vrijwilligers. Vak voor vak werd alles minutieus onderzocht op sporen en vondsten. Uiteindelijk is een terrein van bijna vijf voetvalvelden groot doorzocht: een gigantische klus waardoor we nu ontzettend veel weten.

Villa Holzkuil was een klassieke Villa rustica, een Romeinse herenboerderij. Het badhuis en vooral een keldertje zijn goed bewaard gebleven, tot een nis voor de kandelaar aan toe. Vondsten laten luxe zien: peperduur aardewerk (terra sigillata), mantelspelden uit Mainz en een rijkelijk versierd gouden knopje. In de tijd van de Romeinen kon je goed boeren als je graan verbouwde…

Wil je Villa Holzkuil in virtual reality beleven? Loop naar de Archeo Speerroute en download de app!

Meer weten over de Limburgse geschiedenis en archeologie? Bezoek de website van Archeoroute hier.

Ontdekken

Maak een wandeling door het natuurgebied Carisborg
Bewonder de houten sculpturen van het natuurleerpad
Geniet net als de Romeinen van de prachtige omgeving

Leuk om te weten

Graven is verleden tijd: Vroeger moest men alles centimeter voor centimeter opgraven, maar dat is niet meer nodig. Tenminste, voor de vaststelling van de contouren kom je met geofysisch onderzoek al een heel eind. Dat betekent dat er zonder te graven met speciale apparatuur gemeten wordt of er (onder andere) afwijkingen in de bodemdichtheid zijn. Zo krijg je al een goed beeld van een eventueel bouwwerk. Archeologische resten blijven onder de grond toch het best bewaard.
Zuid-Limburg: graanschuur van de Romeinen: De Romeinen hadden al vrij snel door hoe vruchtbaar de lössgrond in Zuid-Limburg is. Zij maakten hier dankbaar gebruik van voor de teelt van ontzettend veel spelt. Op kleinere schaal werden ook andere granen geteeld, zoals emmer, tarwe, gierst, gerst, rogge en haver. Dat graan werd over de Via Belgica richting de Rijn vervoerd. Hier stonden duizenden Romeinse soldaten gelegerd om de grenzen van het Romeinse Rijk te verdedigen. Voor al die hongerige monden was Zuid-Limburg de graanschuur.
Zuilen en symmetrie: Voordat de Romeinen heersten in Zuid-Limburg, leefden er in dit gebied Kelten. Zij woonden in hutten gemaakt van leem en hout. De Romeinen pakten het anders aan: zij bouwden huizen van Kunradersteen gemetseld met mortel, een voorloper van beton. Daken waren niet meer van riet, maar van aardewerken dakpannen. Ze maakten vele verschillende kamers in een huis, voorzien van vloer- en wandverwarming. De binnenmuren versierden zij met fresco’s en beeldhouwwerken. Wat betreft de architectuur waren er veel zuidelijke invloeden: Romeinen waren dol op zuilengalerijen en symmetrie. Die elementen zie je ook terug in Villa Holzkuil.