Op zoek naar een Romeinse villa in Kerkrade
Auteur: Hilde Vanneste
Fotografie: Anja Neskens
De afgelopen weken was het een spannende tijd op het terrein langs Abdij Rolduc in Kerkrade. Archeologen werkten met een imposante graafmachine om een fascinerend stukje geschiedenis bloot te leggen: een mogelijke Romeinse villa. En met succes!
Waarom juist hier graven?
Deze locatie stond al langer in de belangstelling. Amateurarcheologen en eerdere onderzoeken brachten al diverse vondsten aan het licht, zoals Romeins bouwmateriaal en zelfs de resten van een horreum (een Romeinse graanschuur), ontdekt tijdens de aanleg van de Roderlandbaan. In 2018 bevestigde geofysisch onderzoek bovendien dat er sterke aanwijzingen waren voor de aanwezigheid van gebouwen. Genoeg reden dus om met een uitgebreid archeologisch onderzoek van start te gaan.
Op zoek naar sporen uit het verleden
Op 24 maart begonnen de archeologen vol enthousiasme met hun zoektocht. De directe aanleiding? De geplande aanleg van een levensbomenbos op het plateau. Het graven van boomplantgaten zou de bodem verstoren en mogelijk waardevolle archeologische sporen aantasten. Maar waarom ze juist hier een Romeinse villa verwachten? Simpel: de ligging is ideaal! Ook de Romeinen zagen dit prachtige plateau als een perfecte plek voor een landbouwbedrijf.
Toch bleek het vinden van sporen lastiger dan verwacht. De eerste ontdekkingen waren niet eens Romeins, maar nog ouder: twee handgevormde urnen met crematieresten uit de late prehistorie, mogelijk behorend tot een grafveld. Deze urnen werden voorzichtig ‘in blok’ geborgen, zodat specialisten ze verder kunnen onderzoeken en de exacte ouderdom kunnen vaststellen.
Twijfels en doorbraken
Naarmate de opgravingen vorderden, groeide de onzekerheid. Waren de Romeinse resten misschien toch weggespoeld? Was er überhaupt ooit een villa geweest? De spanning steeg… Totdat eindelijk de eerste overtuigende vondst werd gedaan: een prachtige Romeinse wrijfschaal. Dit betekende maar één ding: er moest meer zijn! En inderdaad, er kwamen duidelijke funderingsresten van een Romeinse villa tevoorschijn.
Met deze ontdekking heeft Kerkrade er officieel een nieuwe Romeinse villa bij, naast de bekende villa’s Holzkuil en Kaalheide. Men vermoedt dat er in totaal elf Romeinse villa’s in de regio hebben gestaan, wat logisch is gezien de vruchtbare bodem, ideaal voor landbouw.
Behoud van het verleden
Hoewel de funderingsresten nu officieel zijn vastgelegd, kiest de gemeente Kerkrade ervoor om verdere opgravingen te beperken. Wat onder de grond blijft, blijft namelijk het best bewaard voor toekomstige generaties met mogelijk nog geavanceerdere onderzoekstechnieken.
Zo blijft de geschiedenis van Kerkrade niet alleen levendig, maar ook beschermd voor de toekomst. En wie weet welke geheimen de bodem hier nog verbergt?
