Leg eens uit….. Romeinen in je eigen tuin?! – Over het belang van erfgoededucatie
Auteur: Jody Martens
Fotografie: Jody Martens
‘Hoe het was, hoe het is, hoe het wordt.’
Dat is de brede omschrijving van erfgoededucatie waar wij mee werken in het Thermenmuseum/Het Romeins Museum (en ook kasteel Hoensbroek natuurlijk). Erfgoededucatie laat leerlingen namelijk de diepte van tijd onderzoeken en ontdekken. Ze leren niet alleen reflecteren op het verleden en ontwikkelen hierbij vaardigheden zoals historisch denken en redeneren, maar ze leren ook over hun eigen omgeving. Wat ligt er hier onder mijn voeten? Welke mensen woonden hier voor mij? Hoe was het leven toen? Zie het verleden als één grote kleurplaat, de geschiedenisles verzorgt de lijnen van het verleden: wat waren de belangrijkste gebeurtenissen en welke tijdvakken waren er? Erfgoededucatie geeft kleur aan deze kleurplaat. Binnen of buiten deze lijnen. Want door middel van erfgoededucatie leren kinderen hoe het leven van mensen in een bepaalde tijd uitzag en waarom we sommige spullen en tradities moeten bewaren voor de toekomst. Door het inleven in, en reflecteren op het verleden snappen de kinderen het heden ook veel beter en ontwikkelen zij zich tot mensen die zich bewust zijn over het feit waarom erfgoed belangrijk is om te bewaren voor de toekomst. Dit samenspel tussen heden, verleden en de toekomst maakt erfgoededucatie een rijke vorm van cultuureducatie waarbij een vakoverstijgende aanpak in samenwerking met andere vakken of andere culturele disciplines vanzelfsprekend gebeurt. Denk aan wereldoriëntatie, toneel, muziek of burgerschap. Erfgoededucatie vindt meestal plaats buiten de klas: in de eigen stad of het eigen dorp. In een museum of misschien wel in de natuur. Op deze plekken kom je direct in contact met het erfgoed en is de beleving voor de leerlingen veel groter. De directe erfgoedconfrontatie noemen wij dat.
In het Thermenmuseum werken we al jaren met deze directe erfgoedconfrontatie. Iedere leerling die bij ons voor het eerst in het museum komt is onder de indruk van de het badhuis. Een plek waar je het verleden voelt, beleeft en ziet. In het museum vertellen we het verhaal van Romeins Zuid-Limburg en de rol van het badhuis hierin. Precies: het verhaal over onze eigen omgeving. Over mensen zoals jij en ik die hier ook leefden, maar dan 2000 jaar geleden. Mensen met dezelfde uitdagingen in het leven als wij. Onze museumlessen en workshops zijn precies zo ontwikkeld dat leerlingen het verleden onderzoeken en beleven. Geen saaie rondleidingen met gidsen die uren praten, maar actieve werkvormen: het aanraken van objecten, het inleven in mensen van vroeger, het ruiken aan ingrediënten die we al lang niet meer gebruiken en het luisteren naar geluiden in het badhuis.
Achter de schermen werken wij aan ons nieuwe museum: het Romeins Museum. In dit museum kunnen wij in de toekomst nog meer verhalen vertellen over die mensen die hier woonden, werkten en leefden. Mensen die het badhuis misschien wel dagelijks gebruikten. En op deze plek hopen wij dat leerlingen hun eigen verleden komen ontdekken en ervaren: een rijke plek met zoveel verhalen over hoe het was, hoe het is en hoe het wordt. Want het badhuis en al die verhalen over het Romeinse leven in deze regio verdienen een plek in de toekomst om nog meer leerlingen die kleurplaat te laten inkleuren met de kleuren én lijnen die bij hun eigen verbeelding passen.
Jody Martens – educator Historisch Goud (Kasteel Hoensbroek – het Thermenmuseum – Het Romeins Museum – de Vondst)
