Dankzij Flaccus kennen we nu de naam van 8 inwoners van Coriovallum
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie: Harry Lindelauf, gemeente Heerlen, VB
Legionair Flaccus is de achtste inwoner van Coriovallum die we bij naam kennen. Zijn graf is gevonden bij archeologisch onderzoek op het Raadhuisplein in Heerlen. Flaccus claimt meteen ook de titel van ‘eerste inwoner’ want zijn graf dateert uit het eerste kwart van de 1ste eeuw. Nooit eerder is een Romeins graf uit deze periode mét naam gevonden.
De archeologen van ADC ArcheoProjecten stuiten eind november 2024 tot hun verrassing op een opmerkelijke kuil vol overblijfselen van de eerste nederzetting in Heerlen. Uit de vorm en het gevonden materiaal blijkt dat het gaat om een graf van een legionair uit de Romeinse tijd. In het graf zijn een bronzen huidschraper, vier borden en een kommetje van aardewerk gevonden. In het kommetje zijn de letters ‘FLAC’ gekrast. Gespecialiseerde archeologen zeggen dat dit de afkorting is van de naam Flaccus. Het aardewerk, gemaakt in Italië, bevestigt dat Flaccus een Romeinse soldaat was.
Van pottenbakker tot arts
In totaal zijn nu de namen bekend van acht inwoners van Coriovallum, de Romeinse naam voor Heerlen. Ook is van hen het beroep bekend. Dit zijn ze:
Pottenbakker Gaius
Zijn naam is te lezen op aardewerk dat in 1837 aan het daglicht komt bij de aanleg van de weg Heerlen – Sittard.
Pottenbakker Buccus
Hij krast zijn naam in een rode aardewerken schaal die in Heerlen in een Romeinse grafheuvel is gevonden.
Pottenbakker Lucius Ferenius
Inmiddels is hij ook in de huidige tijd beroemd dankzij zijn inscriptie voor zijn geliefde Amaka. In 1971 wordt zijn oven ontdekt aan de Putgraaf. In de oven liggen scherven waar Lucius in kraste: ‘Lucius heeft deze kruik voor Amaka gemaakt’.
Foto: kruikje met de tekst ‘van Lucius voor Amaka’
Legionair Flaccus
Hij wordt in Coriovallum begraven in de prille begintijd van de Romeinse vestiging. Het is mogelijk dat hij betrokken is bij de aanleg van de Via Belgica. Legereenheden onder gezag van Marcus Vipsianus Agrippa begonnen zo’n tien jaar vóór de jaartelling met de bouw van de 400 kilometer lange verbinding tussen Keulen en Boulogne-sur-Mer.
Foto: gevonden in het graf van Flaccus: vier borden en een kommetje met de inscriptie FLAC.
Legionair Marcus Julius
Hij is soldaat in het Vijfde legioen uit Xanten. Hij overleeft zijn diensttijd en gaat als pensionado in Heerlen wonen. Deze informatie over Marcus staat op een grafsteen van Kunrader steen die in 1873 bij de Bekkerweg is ontdekt.
Arts Lucius Junius Macrinus
Zijn naam is te vinden op een steen voor de bereiding van oogzalf die in 1860 aan de Valkenburgerweg. De steen dient ook als stempel om de naam van de bereider in de zalf te drukken.
Foto: zalfsteentje van arts Lucius
Bestuurder Marcus Sattonius Jucundus
Hij is lid van de gemeenteraad van Romeins Xanten, de stad waar Coriovallum bestuurlijk onder valt. Marcus laat de Heerlense thermen rond het jaar 260 restaureren, een actie die hij aan de godin Fortuna had beloofd. Dat weten we dankzij een steen met inscriptie die in 1957 op het terrein van de thermen is gevonden.
Foto: grafsteen van Marcus Julius. Het graf zal onderdeel zijn geweest van het zuidelijke grafveld van Coriovallum, langs de Via Trajana naar Romeins Aken.
