Coriovallum: baden maar vooral ook werken
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie: Harry Lindelauf, RMO
Romeins Heerlen is bekend om het badhuis. De opgraving op het Raadhuisplein voegt daar met de vondst van een oven voor bronsgieten een verhaal aan toe: dat van de ambachtslieden. Duidelijk wordt dat Coriovallum een welvarende werkstad was.
Bij het kruispunt van twee belangrijke hoofdwegen in Romeins Neder-Germanië mag je bedrijvigheid verwachten. Die verwachting is terecht, blijkt uit de vondsten die in Heerlen sinds 1860 zijn gedaan. Er ligt volop bewijs voor een breed scala aan beroepen: militairen, pottenbakkers, steenhouwers, artsen (scalpel en steen voor oogzalf), stukadoors (troffel) , smeden (ijzerslak), leerlooiers en slagers.
Foto: bronzen onderdeel van tuig voor een paard, gevonden in Heerlen.
Bronsgieter
De jongste opgraving op het Raadhuisplein voegt daar nog een vak aan toe: dat van de bronsgieter. Brons, een mix van koper en tin, gebruikten de Romeinen om wapens, paardentuig, sieraden, gebruiksvoorwerpen zoals bestek en kannen en beelden van te maken. Op en bij het terrein van het badhuis zijn in de loop der jaren tientallen voorwerpen of resten daarvan gevonden. Het gaat onder meer om een koeienbel en een schraper (strigilis) die tijdens het baden werd gebruikt voor het schoonschrapen van de huid. De Heerlense schraper is bijzonder door zijn kastvormig handvat van brons met een loden vulling.
Foto: in brons gegoten bel voor een dier, ook een vondst uit Heerlen.
Militair steunpunt
De speurtocht van archeologen in de bodem onder het Raadhuisplein maakt ook nog eens duidelijk dat Coriovallum een militair steunpunt was. Er zijn inmiddels twee graven ontdekt, waarvan een van de militair Flaccus. Eerder zijn bij het badhuis bronzen voorwerpen gevonden die horen bij militaire kleding zoals gespen en een sluitplaat van een lichaamspantser. En natuurlijk ook bronzen wapens zoals schilden en speerpunten. Al weten we (nog`) niet of die ‘Made in Coriovallum’ zijn in de brons-oven van het Raadhuisplein.
Foto: voorbeeld van de hoge kwaliteit die de Romeinen bereikten: een bronzen zalf- of olieflesje uit de askist die in 2003 bij de villa Vlengendaal in Bocholtz is gevonden.
De archeologen willen de komende tijd meer te weten komen over de mensen die in Coriovallum woonden. Er wordt gezocht naar antwoorden op vragen als: waar kwamen de inwoners vandaan, hoe leefden zij en wat aten zij? De antwoorden en de eerste resultaten van de onderzoeken naar de vondsten van de nieuwe opgraving worden in 2025 gepresenteerd. Wel zo toepasselijk want 2025 is het jaar van het Heerlens erfgoed.
Foto: de oogst van de Raadhuisplein-opgraving 2024 is rijk: fundamenten van gebouwen met een openbare functie, twee graven waarvan een van legionair Flaccus, een toilet, een kruik en een bronsgieters-oven.
