De buitengewone ‘sarcofaag’ van Simpelveld
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie: Rijksmuseum van Oudheden
Dit zijn de favoriete Via Belgica-vondsten van de experts. Ontdek wat archeologen antwoorden op onze vraag: wat is jouw favoriete Romeinse vondst langs de Via Belgica in Zuid-Limburg? De antwoorden zijn gevarieerd en verrassend. Van een bronzen Diana-been tot spectaculaire zandstenen askisten. In tien afleveringen presenteren wij de keuze van experts. In de achtste aflevering:
Saskia Stevens— Archeoloog
‘De askist is een vondst van buitengewone betekenis: je ziet niet alleen zien hoe men in de tweede en derde eeuw in het zuiden van Nederland (toen onderdeel van de provincie Germania Inferior) omging met de doden. Je kijkt ook in het leven van deze vrouw en dat vind ik er persoonlijk zo bijzonder aan. De askist verbeeldt hoe deze vrouw, duidelijk van welvarende komaf, leefde en toont hoezeer de Romeinse cultuur, zoals we die vooral kennen uit Italië, zich een weg had gebaand naar de randen van het rijk.’ Saskia Stevens is enthousiast over de vondst van mijnwerker Andreas Wierts. Als universitair docent Geschiedenis van de Oudheid en Antieke Cultuur (Universiteit Utrecht) is zij gespecialiseerd in de geschiedenis en archeologie van de Romeinse Periode en projectleider van het onderzoeksproject ‘Constructing the Limes’.
De binnenzijde van de ‘sarcofaag’ van Simpelveld.
Spectaculaire binnenkant
Het moderne verhaal van de askist alias sarcofaag begint bij Andreas Wierts. In 1930 vindt hij bij de verbouwing van zijn huis aan de Stampstraat in Simpelveld meerdere Romeinse graven en urnen. In december volgt de super-vondst: een zandstenen askist met een saaie buitenkant maar een spectaculaire binnenkant dankzij afbeeldingen in diep reliëf op alle wanden. Het beeldhouwwerk toont een vrouw liggend op een bed, vermoedelijk de overledene, omringd door huisraad, zoals een tafel met leeuwenpoten, een kast met paneeldeurtjes, glazen flessen en amforen, en verder een weergave van een gebouw, mogelijk een woonhuis of een graftombe.
‘Supervondst’ en ‘uniek in de wereld’.
Romeinse villa
Grafrovers hebben via een gat de kist al doorzocht maar enkele grafgiften zijn er nog. Onder andere gouden sieraden, een glazen flesje, een spiegel, en de crematieresten van de vrouw. In 1937 wordt niet ver van de Stampstraat een Romeinse villa ontdekt. Het lijkt logisch dat de vrouw in de askist in deze villa woonde. Een replica van de askist staat in het Thermenmuseum in Heerlen. Het origineel staat in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en is eind 2020 en begin 2021 nauwkeurig onderzocht, gerestaureerd en van een nieuw onderstel voorzien. Lees ook waarom Tom Buitendorp deze vondst kiest. ‘Supervondst’ en ‘uniek in de wereld’.
