Askist Simpelveld is uniek in de wereld
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie: Rijksmuseum van Oudheden
Dit zijn de favoriete Via Belgica-vondsten van de experts. Ontdek wat archeologen antwoorden op onze vraag: wat is jouw favoriete Romeinse vondst langs de Via Belgica in Zuid-Limburg? De antwoorden zijn gevarieerd en verrassend. Van een bronzen Diana-been tot spectaculaire zandstenen askisten. In tien afleveringen presenteren wij de keuze van experts. In de negende aflevering:
Tom Buijtendorp— Publicist en historicus
‘Bij het onderzoek voor mijn boek ‘De Gouden eeuw van de Romeinen in de Lage landen’ ontdekte ik hoe bijzonder de askist van Simpelveld is. Dat resulteerde in twee flinke hoofdstukken over de enige Romeinse askist ter wereld met afbeeldingen aan de binnenkant in plaats van de buitenkant.’
Restauratoren demonteren de askist en bouwen die opnieuw op.
Publicist en historicus Tom Buitendorp kreeg tijdens de restauratie de kans metingen te doen. Hij werkte met een meetlat op schaal: elke Romeinse vinger van 1,85 centimeter vertegenwoordigt een Romeinse voet van 29,6 centimeter. ‘Het bleek dat de hoogtematen van de afgebeelde villa overeenkwamen met mijn reconstructie van de vlakbij opgegraven Romeinse villa die bij de askist hoort. Verder ontdekte ik dat de verwarmde badvleugel afgebeeld moet zijn. Daarmee is het de enige Romeinse afbeelding ter wereld van een daadwerkelijk opgegraven Romeinse villa, weergegeven op een schaal van 1:16. Verder viel mij op dat de proporties van de askist met een schaal van 1:4 aansluiten bij de grootste kamer van de villa, inclusief de dikte van de muren. Hoewel je toeval niet kunt uitsluiten, zou het passen bij de uitzonderlijk exacte weergaven van de meubels. Mogelijk kijken we dus naar de inrichting van de pronkkamer van de villa.’
In stukken
De unieke askist wordt sinds eind 2020 gerestaureerd bij het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Dat is een mega-klus die met zijden handschoenen wordt aangepakt. De zandstenen kist is 2,4 meter lang, ruim een meter breed en 76 centimeter hoog. Die afmetingen zorgen voor een gewicht van circa 1500 kilo. De kist was al in stukken gebroken bij de vondst en stond sinds 1930 op hetzelfde, instabiele houten onderstel.
Erg precies
In Leiden is de askist volledig gedemonteerd. Het onderstel is vervangen en alle restauraties uit de voorbije 90 jaar worden verwijderd. Het resultaat is een kwetsbare collectie puzzelstukken van soms poederig zandsteen. Deel voor deel worden de brokstukken nu geconserveerd en weer op hun plaats gezet. Inmiddels is de einddatum van de restauratie verschoven naar juni 2021. ‘Het hele proces is erg precies, en we nemen er dus ruim de tijd voor. Maar we gaan gestaag door’, aldus het restauratieteam.
Lees ook waarom Saskia Stevens deze vondst kiest.
Renske Dooij reinigt de sarcofaag in de beginfase van de restauratie.
