Villa Vlengendaal
Vlengendaal, Bocholtz
Kijk door het gat en precies daar zie je waar ooit Villa Vlengendaal stond. Ze was onderdeel van een Romeins villalandschap. Hier zijn zoveel vondsten gedaan, dat dit gebied nu de Romeinse Vallei heet.
Villa Vlengendaal heeft een monumentaal hoofdgebouw met twee bijgebouwen. Het geheel is ontdekt in 1910 en in de jaren erop opgegraven door archeologen van het LGOG en het Rijksmuseum van Oudheden. Villa Vlengendaal heeft één van de grotere hoofdgebouwen in Romeins Limburg. Niet alleen de symmetrische indeling valt op, met op elke hoek een uitspringende vleugel of hoekvertrek, maar ook het badhuis is aan de linkerzijde heel fraai in het gebouw verwerkt. De villa is aan de voorzijde voorzien van een veranda met zuilen met Korinthische bekroningen en een ommuurde siertuin. Over de siervijver die voor de villa ligt is later een soort brug gelegd. De villa is niet alleen aan de buitenzijde mooi, maar ook aan de binnenzijde zijn de kamers uitbundig versierd. Talloze fragmenten van muurschilderingen getuigen hiervan. Het linker hoekvertrek aan de voorzijde van de villa is zelfs voorzien van een mozaïekvloer. Dit is de enige die we kennen uit een Limburgse villa. De bewoners van Villa Vlengendaal zijn dus vermoedelijk welgesteld.
Het graf van de man van Bocholtz hoort waarschijnlijk bij Villa Vlengendaal en het is hiermee een van de weinige voorbeelden waar we naast het gebouw van de villa ook een beeld hebben van een van de bewoners. Uit zowel de giften in het graf als uit het gebouw van Villa Vlengendaal spreekt een grote welstand.
Villa Vlengendaal lag hier niet alleen. Zover we weten, lagen er nog drie andere villa’s in de buurt. Bijzonder was de vondst van een puntgave askist, nog compleet met alle grafgiften, onderaan de helling van Villa Vlengendaal. De askist van Bocholtz staat nu in de oude bibliotheek van het dorp. In 1983 vonden drie amateurarcheologen een enorme muntschat met wel 700 Romeinse munten in de Romeinse Vallei.
Ontdekken
- Ontdek het verhaal van Romeins Bocholtz in Hoeve Overhuizen
Leuk om te weten
- Zuid-Limburg: graanschuur van de Romeinen
- De Romeinen hadden al vrij snel door hoe vruchtbaar de lössgrond in Zuid-Limburg is. Zij maakten hier dankbaar gebruik van voor de teelt van ontzettend veel spelt. Op kleinere schaal er werden ook andere granen geteeld, zoals emmer, tarwe, gierst, gerst, rogge en haver. Dat graan werd over de Via Belgica richting de Rijn vervoerd. Hier stonden duizenden Romeinse soldaten gelegerd om de grenzen van het Romeinse Rijk te verdedigen. Voor al die hongerige monden was Zuid-Limburg de graanschuur.
- De askist van de man van Bocholtz
- Op korte afstand van Villa Vlengendaal is in 2003 een stenen grafkist uit de Romeinse tijd gevonden. Het gaat om het graf van een man, vermoedelijk tussen de 20 en 34 jaar oud. De grafkist is in een houten grafkamer geplaatst, afgedekt met stenen. Mogelijk is er ooit een grafheuvel boven het graf aangelegd. Zowel in de grafkist als in de houten grafkamer liggen vele vondsten, waaronder toiletartikelen en schrijfwaren. Voor het badritueel werden in het graf de volgende voorwerpen ontdekt: twee bronzen huidschrapers (strigiles), een bronzen wasbekken, een bronzen kruik en een bronzen zalf- of olieflesje. Wist je dat het flesje in de vorm van de mannelijke geliefde van keizer Hadrianus, Antinoös, gemaakt is? Dat de overledene geletterd is, blijkt uit zijn bronzen inktpot en een ijzeren wasspatel. Hiermee kan je een tekst graveren in de waslaag van een schrijfplankje en ook weer uitwissen. In de roestlaag van de wasspatel zijn afdrukken gevonden van hout en riet, wat mogelijk wijst op een of meer inktpennen van riet. In de grafkist liggen ook aanwijzingen dat hier een ruiter begraven is. Zo is er een paardentuig van ijzer en brons en zijn er bronzen ruitersporen. Ook een grote ijzeren lanspunt voor de jacht, een met bronzen ornamenten versierde dolkschede met ijzeren dolk, een ijzeren bijl en een mes spreken tot de verbeelding. Dat het een luxe graf is zie je ook aan de zilveren lepel, de bronzen olielamp op een standaard en een prachtige, ijzeren vouwstoel met bronzen beslagknoppen. Tot slot bevat het graf heel veel vaatwerk van glas en brons. Het kleurloze glazen vaatwerk, ca. 26 borden, schalen, kommen, flessen en kannen, is door de bodem behoorlijk aangetast. Het graf hoort waarschijnlijk bij Villa Vlengendaal en het is hiermee een van de weinige voorbeelden waar we naast het gebouw van de villa ook een beeld hebben van een van de bewoners. Uit zowel de giften in het graf als uit het gebouw van Villa Vlengendaal spreekt een grote welstand.
- Wie heeft de afbeeldingen gemaakt?
- plattegrond Villa Vlengendaal – Henk Hiddink; 3D reconstructie – Remy Kooi, Submedia; Bronzen olieflesje – RMO; Ijzeren vouwstoel – Provinciaal depot voor Bodemvondsten Limburg