Succes Heel Heerlen Graaft! zorgt voor vervolg
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie:
Je zoekt met 150 vrijwilligers en meer dan 20 archeologen naar de Romeinen van Heerlen. Dat levert 8.551 kleine vondsten uit het verleden op. Maar de grootste vondst is voor het nu: het gezamenlijk enthousiasme en de ‘vierkante-meter-vriendschappen’, een woord dat de dikke Van Dale gaat halen.
Het enthousiasme van de bewoners van het Romeins kwartier wordt tijdens de terugkomdag op 1 maart op een aanstekelijke manier verwoord door Aartje Jager-Van den Berg. Wethouder cultuur Jordy Clemens reikt haar het eerste exemplaar uit van het boek dat verslag doet van het snikhete graafweekend. ‘Ik wil nog meer putjes in de tuin. Ik kan niet wachten. Je loopt in de eigen tuin op jouw eigen verleden’, vertelt Aartje trots. Dat graven gaat voor haar daarmee dieper dan de tastbare opbrengst van het graafwerk in september 2023. Aartje: ‘Ik hoopte dat er een Romein in mijn tuin zou worden gevonden. Maar we hebben alleen veel grind gezien. Maar dat geeft niks.’
Ook op andere graafplekken zorgt de archeologische actie voor verbinding. Tussen de buurtgenoten en tussen burgeronderzoekers en de professionals. Archeoloog Gerard Tichelman noemt de ervaring in Heerlen ‘verrassend en verrijkend’: ‘Het was verwarmend en inspirerend om deze enorm geïnteresseerde mensen over archeologie te vertellen’. Deelnemer Luc Peters spreekt in het boek van ‘vierkante-meter-vriendschappen’ die tijdens Heel Heerlen Graaft zijn ontstaan.
Resten groot Romeins gebouw
De drukte tijdens de terugkomdag voor burgerwetenschappers en de professionals in het Heerlense gemeentehuis toont dat het enthousiasme de winter heeft overleefd. En dat wordt beloond met de aankondiging dat de actie in 2025 een vervolg krijgt. Het grootste archeologische evenement van Nederland, volgens wethouder Jordy Clemens, levert veel kleine vondsten op. Vondsten uit een beperkt aantal periodes: de Romeinse tijd, de 11de en 12de eeuw en de 19de en 20ste eeuw.
De Romeinse vondsten bestaan vooral uit stukjes dakpan, huishoudelijk aardewerk en natuursteen, die gebruikt is als bouwmateriaal. Na 150 jaar onderzoek ontstaan door de opbrengsten van Heel Heerlen Graaft weer nieuwe inzichten. Stukken Kunrader steen en een laag mortel tonen aan dat er bij het Tempsplein en het Raadhuisplein een groot Romeins gebouw heeft gestaan. Op het diepste punt van deze graafput lagen resten van een fundering van een ouder gebouw van hout.
Foto: De terugkomdag werd ook bijgewoond door een decurie legionairs onderweg naar Romeins Keulen.
Kijkoperaties
Het Heerlense burgeronderzoek is gekoppeld aan een vier jaar durend onderzoek naar de Romeinse noordgrens langs de Rijn tussen Remagen bij Bonn en Katwijk aan de Noordzee. Projectleider is dr. Saskia Stevens van de Universiteit Utrecht dankte de Heerlense gravers uitdrukkelijk: ‘Dankzij jullie hebben wij al die kijkoperaties kunnen doen.’ Zij kondigde aan dat binnenkort ook de resultaten van het sedaDNA-onderzoek bekend zijn. Deze resultaten vloeien voort uit de organische bodemmonsters uit de graafputten. Het Limesproject hoopt zicht te krijgen op de Romeinse import van planten, dieren en etenswaar.
Foto: Kok Evert Hartman van De Twee Gezusters in de Luciushof en Vriend van de Via Belgica kookte een Romeinse ragout met varkensvlees en kruiden zoals de Romeinen die gebruikten. Daaronder ‘duivelsdrek’, door de kok omschreven als ‘knoflook op anabolen.’
Ontdek nog meer in de expositie in De Vondst, Raadhuisplein 20, Heerlen. De expo wordt verlengd tot 8 september 2024. De tentoonstelling toont aanpak en resultaten van Heel Heerlen Graaft. Open dinsdag tot en met vrijdag tussen 10:00 en 17:00 uur, zaterdag en zondag van 12:00 tot 17:00 uur.
