1300 pagina’s expertkennis over Villa Voerendaal
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie: Mikko Kriek
Zelfs op Europees niveau is er naar uit gekeken: het rapport dat alle wetenschappelijke kennis over de Romeinse villa rustica in Voerendaal bundelt. Op 31 maart 2023 was het na drie jaar onderzoek zo ver tijdens een symposium in het Limburgs Museum in Venlo.
Het Engelstalige document van maar liefst 1.300 pagina’s is volgens dagvoorzitter Leonard de Wit van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) ’een feestje voor de internationale archeologische gemeenschap’. Dankzij het onderzoek en de publicatie promoveren de resten onder de akkers langs de Steinweg tot een van de meest compleet onderzochte villa’s in Nederland.
Het nieuwe werk biedt enkele nieuwe inzichten: er stonden meer houten gebouw op het terrein dan gedacht, daterend uit de Steentijd tot de vroege Middeleeuwen. Ook kon de datering van Romeinse resten nauwkeuriger worden bepaald.
Opslag voor 100.000 kilo graan
Wie naar de feiten kijkt, ziet het grootste Romeinse landbouwbedrijf van de meer dan 65 die in Nederland zijn gevonden. In Voerendaal werd op 13 hectare vruchtbare lössgrond vooral spelt verbouwd voor de soldaten in de forten langs de Rijn.
De villa zelf bestond uit tal van gebouwen die na elkaar zijn gebouwd van Kunrader steen. De eerste villa dateert uit de periode 70 tot 100 na Christus, de tweede, grote villa rond het jaar 125. De zuilengalerij van die villa was maar liefst 150 meter lang, er was een badhuis met toilet en in de graanschuur kon zo’n 100.000 kilo graan worden opgeslagen. Er zijn aanwijzingen dat er zelfs nog een tweede graanopslag is gebouwd.
Terug in de tijd
Datering van verbrande graankorrels in recent onderzoek geeft aan dat tussen 250 en 270 na Christus de grote graanschuur door vuur is verwoest. Meest waarschijnlijke oorzaak: plunderende Germanen. Rond het jaar 320 vertrekken de Romeinen. Op het terrein van de villa gaan de boeren, uit de vroege Middeleeuwen, tussen de ruïnes van de villa terug in de tijd: zij bouwen er hun houten huizen annex schuren en boeren verder op het terrein waar al in de IJzertijd mensen woonden in half ondergrondse houten huizen.
Het rapport staat in zes delen op de website van de RCE. (Engelstalig)
Het rapport is geschreven door en voor archeologen. Er is een meer toegankelijke manier om de resultaten van drie jaar onderzoek te lezen: het boek Villa Voerendaal, van vondst naar verrassend verhaal. Het boek is uitgegeven door het Limburgs Museum in Venlo. Het is te koop in de museumshop van het Limburgs Museum.
